Ewa Skrobanska

Pokolenie XYZ – jak pracować i nie zwariować!

Kreatorka

Żyjemy w ciągłym chaosie, a ostatnie lata jeszcze tylko pogłębiły ten stan. Różnice pokoleniowe są coraz bardziej odczuwalne w pracy. Przedsiębiorcy na ślepo szukają sposobów radzenia sobie z mentalnością pracowników i ciągłymi wymaganiami. Jak pracować i nie zwariować?

To, z czym się najczęściej mierzymy, to dylematy, jak się w tym chaosie międzypokoleniowo „dogadać”. Spróbujmy wspólnie dokonać analizy wielowymiarowej ostatnich lat, aby zobaczyć, gdzie tkwi komunikacyjny problem.

Segmentacja pokoleniowa – czas na trochę teorii

Jak wiemy istnieją różne kryteria segmentacji. Głównym kryterium podziału jest wiek. Wynika on z segmentacji demograficznej. Pozostałe elementy jak płeć, pochodzenie, narodowość, poziom edukacji, wyznanie, wykształcenie, zawód, wielkość rodziny czy status społeczny, jest kluczowy dla prowadzonej działalności gospodarczej.

Koncentrujemy się na osobowości klienta. Uwzględniamy cechy charakteru, cele, wartości i styl życia. Ważne też są pasje i zainteresowania wynikające z segmentacji psychograficznej.

Bierzemy y pod uwagę cechy geograficzne, jak: kraj, region, gęstość zaludnienia, stopień urbanizacji, klimat i topografię terenu.

Segmentacja behawioralna dzisiaj to głównie technologia. Analizujemy dane zebrane podczas korzystania z internetu, urządzeń i aplikacji. To nawyki związane z zakupami. Nawykowe przeglądanie stron www i mediów społecznościowych. Interakcje z markami, lojalność wobec marki czy produktu.

Więcej o segmentacji: Czym jest segmentacja rynku? Definicja i przykłady

Pokoleniowy problem dla przedsiębiorcy?

Osoby urodzone w latach 1946-1964 – Baby Boomers – to ludzie urodzeni w okresie wyżu demograficznego. Nastąpił on po II wojnie światowej. Pokolenie to żyje w pamięci traumami, wojnami, utraconymi majątkami. Skupia się głównie i szuka rozwiązań w przeszłości. Komunikuje się tylko poprzez bezpośrednie relacje, twarzą w twarz. Technologie uważają za „wielkie zło”.

Inne nastawienie ma już pokolenie X (1965-1979), które szuka samodzielnie rozwiązań swoich problemów. Dzieli się nimi z innymi, jak już coś uda im się osiągnąć. Są to głównie przedstawiciele rodzin i jednoosobowych lub rodzinnych małych przedsiębiorstw. Cenią sobie rozmowę twarzą w twarz. Chętnie korzystają z nowych technologii. Uważają je za cenne narzędzie, usprawniające pracę i rodzinne życie.

Milenialsi to pokolenie Y. Urodzeni między rokiem 1980 a 1996. Ich dzieciństwo przypadło na okres transformacji ustrojowej w Polsce. Start w dorosłe życie zdefiniowały pierwsze oznaki kapitalizmu i upowszechnienie się Internetu. Milenialsi mają opinię zuchwałych i wymagających.

Milenialsi szybko dorastają. Najstarsi z nich w 2021 roku skończą już 40 lat. Uwagę przyciągają pokolenia ich dzieci, czyli generacja alfa. To grupa ludzi urodzonych w latach 2011-2025. Szacuje się, że jest to najzamożniejsze i najlepiej wykształcone pokolenie w historii. Mają do dyspozycji zaawansowaną technologię i otwartość na świat bez granic.

Osoby generacji Y i Z to „ludzie wolności”. Szukają rozwiązań wspólnie z przedstawicielami swojego pokolenia. Komunikują się jedynie z wykorzystaniem technologii, nawet przebywając ze sobą w jednej przestrzeni. Świat, w którym żyją, przenika się w sposób naturalny ze światem realnym.

Pokolenie milenialsów uprawia FOMO (fear of missing out). Żyją owładnięci lękiem, że coś ich ominie. FOMO napędza hedonistyczny kierat, ciągłe poszukiwanie czegoś nowego i lepszego.

Co to za życie, w którym nie ma pamięci i oczekiwania? – pyta Terry Gilliam, reżyser.

„Milenialsi to ludzie, którzy nie mają pamięci. Nie przywiązują się do imion. Nie pamiętają numerów telefonów przyjaciół. Nie pamiętają ważnych dat. Po każdym pytaniu rzucają się do internetu, żeby sprawdzić Wikipedię, przeszukać Google. Totalna zagłada pamięci na świecie.

Na koncercie nie wymachują już aparatami z fleszem ani nawet telefonami. Po prostu stoją, gapiąc się w ekran i piszą o tym, co się dzieje. Nie mają czasu się cieszyć, przeżywać. To przybysze z innej planety. Generacja, która ma permanentny świąd, najkrótszą migawkę uwagi, nieodparte życzenia otrzymania wszystkiego bezzwłocznie tu i teraz.”

Badania – kto wygra wyścig o pracownika?

Z badania „Workmonitor” Randstad, firmy specjalizującej się w zatrudnieniu, wynika, że 28 proc. milenialsów i 32 proc. osób z pokolenia Z obecnie szuka pracy. W badaniu udział wzięło 35 tys. pracowników z 34 rynków.

Wyniki firmy Randstad stanowią sygnał alarmowy dla pracodawców. Właściciele firmy mogą zachęcić najmłodsze pokolenia do pracy w swoich firmach np. poprzez lepsze pakiety świadczeń, jak: elastyczny czas pracy, opiekę zdrowotną, perspektywy rozwoju zawodowego oraz możliwość pracy zdalnej.

Motywatory pokoleniowe – wyzwanie dla firmy

Świat Baby Boomersa to głęboko przemyślane decyzje. Opiera się na wieloletnim doświadczeniu. Motywacją do działania jest „bycie potrzebnym”. Najwyższą cnotą jest skromność. Życie prywatne skupione jest głównie wokół religii, która organizuje i kształtuje życie człowieka. Dla pozostałych pokoleń traktowani jak dinozaury, które nie chcą się zmieniać i nie rozumieją dzisiejszego świata.

Pokolenie X w większości bazuje na faktach. Dlatego też religijnie największa część tego pokolenia to wierzący, ale niepraktykujący. Nie narzucają innym swojego zdania, kierując się zasadą „rób, jak uważasz”. Stereotypowo traktowani przez innych jako zbuntowani indywidualiści, nienawidzący zasad, nakazów i zakazów. Sami zaś wyznają zasadę, iż bycie dobrym pracownikiem firmy się nie opłaca. Kiedy osiągają sukces, nie mówią o tym głośno. Nie potrafią przypisać sobie odpowiedzialności za własny sukces, nie wierząc we własne dokonania.

Dla generacji Y i Z główną motywacją jest praca z równie mądrymi osobami, jak oni sami. Robią zazwyczaj to, co inni znajomi. Przez pozostałe pokolenia traktowani są jako narcyzi bez doświadczenia. Ma to swoje uzasadnienie w ich postawie życiowej. Uważają się za jednostki, które wyrosły w kulturze zwycięzców. Należy im się podziw, za to kim są i co robią. Religie traktują jak śmieszny film z Netflixa. Ksiądz to gość w stroju NEO z filmu Matrix. Opowiada o diable mieszkającym w dziewczynach malujących paznokcie na kolorowo.

Rozwój międzypokoleniowy a komunikacja

Szacunek do rodziców, a w szkole do nauczyciela, to główny wymóg dla pokolenia Baby Boomers. Najbardziej cenią sobie porządek, jakość i doświadczenie. Pokolenie mocno patriarchalne. Głównym wzorcem do naśladowania jest mężczyzna z charakterem i zasadami. Clint Eastwood jest dla nich wzorem.

Pokolenie X dąży do zrównania praw kobiet i mężczyzn. Wzorem do naśladowania jest kobieta z zasadami jak Julia Roberts oraz mężczyzna z charakterem jak Will Smith. Najważniejsze wartości to wolność, indywidualizm i równowaga. Przedstawiciele tego pokolenia wierzą, że tylko struktura i modelowe myślenie daje niezależność i wolność finansową.Nie rozwodzą się, bo są nieszczęśliwi. Rozwodzą się, aby być szczęśliwsi.

Najważniejszym zadaniem jest jak najszybsze usamodzielnienie się. Stawiają na wyższe wykształcenie. Umiejętności miękkie to dodatek dla wybranych. Uczą się wówczas sprzedaży, marketingu, czy przywództwa.

Kto ma dostęp do źródła, nie czerpie z kałuży.

Leonardo da Vinci

Pokolenie Y/Z chętnie mieszka z rodzicami. Jakość związku jest związana z jakością przeżywania. Na co komu stabilny dom, przyzwoity dochód i dobrze wychowane dzieci, skoro jest nuda. Związki mają inspirować i rozwijać. Ich wartość oraz długość trwania jest wprost proporcjonalna do tego, jak skutecznie zaspokajają głód życia.

Milenialsi budują swoją przyszłość na umiejętnościach miękkich, które są równoznaczne z wyższym wykształceniem. Nauka to głównie doświadczanie i dobra zabawa. Kodeks wartości osoby z tego pokolenia to tolerancja, przedsiębiorczość i materializm.

Jaka praca dla poszczególnych generacji jest najlepsza?

Pokolenie Baby Boomers wierzy, że rodzimy się z talentem do wykonywania danej pracy. Uznaje tylko stałą pracę, na pensji i etacie. Szanuje pracę w firmie, w której jest struktura hierarchiczna. Lojalny jest tylko wobec szefa firmy. Przywództwo wynika ze statusu i jest dyrektywne. Nie lubi zmian, potrafi więc przepracować w jednej firmie całe życie. Poczucie bezpieczeństwa dają mu oszczędności. Życie osobiste praktycznie nie istnieje. Wierzy, że rodzimy się z talentem do wykonywania danej pracy.

Dla osoby z pokolenia X ważna jest pozycja i status społeczny. Ceni też równowagę między pracą a życiem osobistym. Wybiera stabilną pracę na etacie lub prowadzi własną małą firmę. Lojalny jest jedynie wobec siebie. Wierzy w przywództwo wynikające z wiedzy i umiejętności. Zmienia pracę tylko wtedy, jeżeli zmiana jest tego warta. Najważniejsze dla tego pokolenia są wyniki (KPI). Dobra praca to taka, która daje wyzwania. W której podchodzi się elastycznie np. do czasu pracy.

Przedstawiciele pokolenia Z wolą być bezrobotni niż nieszczęśliwi w pracy. Kiedy pracują, zmieniają dynamikę relacji w miejscu pracy. Wcale też nie uważają pracy za najwyższą wartość. Nie interesuje ich zatrudnienie za wszelką cenę, ani też utknięcie w pracy, której nie lubią.

Luksusowy styl życia to podstawa dla pokolenia Y/Z. Poczucie bezpieczeństwa dają im pieniądze i relacje. Milenialsi nie mają poczucia lojalności wobec ludzi, wierząc jedynie w wizje i projekty. Statystyczny przedstawiciel tego pokolenia zmieni pracę 17 razy w ciągu swojego życia. To daje maksymalnie około 2,5 roku w jednej firmie. Zmiana to dla nich standard. Im częściej następuje, tym lepiej.

Liczy się zdobywanie doświadczeń, a nie stabilizacja działalności gospodarczej. Najchętniej podejmują pracę w firmie z silnymi wartościami i zdefiniowaną misją. Ponad połowa milenialsów i przedstawicieli pokolenia Z odchodzi z pracy, gdy koliduje ona z ich życiem osobistym. Wolą też, aby firmie przyświecała misja, która jest zgodna z ich światopoglądem, głównie w kwestiach społecznych i środowiskowych.

Zobacz również artykuł: Misja – zaproszenie dla przedsiębiorcy do wspólnego marzenia

Milenialsi cenią sobie uznanie innych. Przywództwo polega na równości wszystkich zaangażowanych w projekt / zadanie. Interesują ich zawody takie jak: bloger, coach, konsultant, lider, sprzedawca, programista.

Generacja alfa, czyli pokolenie idealistów to następcy pokoleń X, Y i Z. Jest to pierwsze pokolenie urodzone całkowicie w XXI w. i które doczeka XXII w. Obecnie w Polsce jest ponad 3 mln dzieci urodzonych po 2011 r. Każdego tygodnia na całym świecie rodzi się 2,8 mln dzieci z pokolenia alfa.

Najstarsze alfy w 2021 roku skończą dopiero 10 lat… Jednak socjologowie już zastanawiają się nad ich przyszłością i starają się wyodrębnić cechy tego pokolenia.

Autorem terminu pokolenie alfa jest Marc McCrindle (socjolog, demograf i futurolog). Stworzył ankietę, w której większość pytanych nadała im nazwę „pokolenie A” – oznaczającą nowy początek. Uznawani są za onlinersów, net gen albo re-generacja, czyli pokolenia nadziei, czy wręcz pokolenie zbawców.

Alfy, wciąż jeszcze dzieci, ale są już konsumentami, szczególnie cyfrowych treści. Lubią młodych influencerów i budują ogromne zasięgi w sieci. Są fanami botów i sztucznie stworzonych person. Rzeczywistość wirtualna jest dla tego pokolenia równie realna jak świat fizyczny.

Tożsamość pokolenia alfa to transhumanizm i niebinarność. 58 proc. dzieci poniżej 10 roku życia uważa, że płeć nie ma znaczenia, a 20 proc dzieci w wieku 5-9 lat było już na marszu /proteście związanym ze sprawami, które są dla nich ważne.

Już dziś wielki koncerny tworząc odzież neutralną płciowo. Powstają zabawki interesujące dla niebinarnego pokolenia.

Alfy dążą do unieśmiertelnienia człowieka za pomocą technologii. Według nich stan fizyczny i psychiczny człowieka, można osiągnąć poprzez kształtowanie naszego ciała i umysłu, wykorzystując biotechnologię.

Badania pokazują, iż chętni do zatrudnienia młodych ludzi pracodawcy, muszą przygotować się na zderzenie z inną mentalnością. Korporacje, jak i małe firmy, powinny zmienić priorytety, albo przegrają wyścig o pracowników. To jest wyzwanie! Zobaczymy, kto jest otwarty na zmiany i wygra ten maraton po pracownika.